de registers van de burgelijke stand
Na de Franse Revolutie, maar nog voor het regime van Napoleon in 1799 begon, werd bij de Franse wet van 20-25.09.1792, decreet van 17.06.1796 de burgerlijke stand vastgelegd. In de Zuidelije Nederlanden (Vlaanderen en Brabant) werd met de burgerlijke stand registers begonnen tussen 1796 en 1798.
Voor de genealoog van vandaag is dit een zegen. Er worden sindsdien 3 registers bijgehouden, geboorten, huwelijken en overlijdens. De akten werden met de hand geschreven, zijn soms iets moeilijker leesbaar, maar wel volledig. U vindt er telkens plaats, datum, naam, voornamen en vermelding van de ouders en/of echtgenote. Bovendien maakt de ambtenaar van de burgerlijke stand om de 10 jaar een alfabetische tabel op met een overzicht van het voorbije decennium, de zgn "tienjaarlijkse tafels".
Op die manier is het heel wat eenvoudiger om de puzzelstukjes in elkaar te steken.
Internationaal wordt de christelijke jaartelling als standaard gehanteerd. Deze geeft aan hoeveel jaren er zijn verstreken sinds het moment waarop Jezus Christus verondersteld wordt te zijn geboren.
De Franse republikeinse kalender werd tijdens de Franse Revolutie ingevoerd en was van 5 oktober 1793 tot 1 januari 1806 officieel in gebruik. Na de bezetting van de Zuidelijke Nederlanden door Frankrijk in 1794, werd ook in België de Republikeinse kalender ingevoerd in de Burgerlijke Stand vanaf 17 juni 1796, en algemeen verplicht vanaf 3 april 1798. Op 10 Nivôse van het jaar XIV (31 december1805) werd het systeem afgeschaft. Op 1 januari 1806 ging men opnieuw over op de Gregoriaanse kalender.
De revolutie had van Frankrijk een seculiere staat gemaakt die zich afzette tegen alles wat kerks was, de Gregoriaanse kalender inbegrepen.
De kalender was ook een uiting van een technocratische denkwijze die met het verleden wilde breken. Bij de decimaal verdeelde kalender behoorde sinds het decreet van 4 Frimaire van het jaar II (24 november1793) ook een nieuwe decimale urenindeling van de dag. Tien uren van ieder 100 minuten van elk honderd seconden zouden het dagritme moeten gaan bepalen. De week werd vervangen door de decade, een periode van 10 dagen. Dat betekende dat er nog maar een op tien dagen vrij was in plaats van een op zeven.
De Republikeinse kalender werd met terugwerkende kracht ingevoerd vanaf 22 september 1792. Deze datum is de eerste dag - de eerste vendémiaire - van de eerste maand van het jaar 1 van de Franse revolutionaire jaartelling. Dit eerste jaar liep natuurlijk ook door in 1793. De laatste dag van het eerste jaar is vervolgens 21 september 1793.
In de nieuwe kalender was het jaar opgedeeld in 12 maanden van 30 dagen plus 5 (of 6) aanvullende dagen aan het eind van het jaar. Deze laatste dagen zijn nodig om met het tropisch jaar (~365¼ dagen) in de pas te blijven. De namen van de maanden herinneren aan een kenmerk van het klimaat in Frankrijk. In de winter bijvoorbeeld was er nivôse, de sneeuwmaand.
Het verband met de traditionele Gregoriaanse kalender is hieronder bij benadering gegeven, waarbij opgemerkt moet worden dat er van jaar tot jaar enige kleine verschuivingen plaats konden vinden.
Herfstmaanden (uitgang -aire)
Voor de genealoog van vandaag is dit een zegen. Er worden sindsdien 3 registers bijgehouden, geboorten, huwelijken en overlijdens. De akten werden met de hand geschreven, zijn soms iets moeilijker leesbaar, maar wel volledig. U vindt er telkens plaats, datum, naam, voornamen en vermelding van de ouders en/of echtgenote. Bovendien maakt de ambtenaar van de burgerlijke stand om de 10 jaar een alfabetische tabel op met een overzicht van het voorbije decennium, de zgn "tienjaarlijkse tafels".
Op die manier is het heel wat eenvoudiger om de puzzelstukjes in elkaar te steken.
Internationaal wordt de christelijke jaartelling als standaard gehanteerd. Deze geeft aan hoeveel jaren er zijn verstreken sinds het moment waarop Jezus Christus verondersteld wordt te zijn geboren.
De Franse republikeinse kalender werd tijdens de Franse Revolutie ingevoerd en was van 5 oktober 1793 tot 1 januari 1806 officieel in gebruik. Na de bezetting van de Zuidelijke Nederlanden door Frankrijk in 1794, werd ook in België de Republikeinse kalender ingevoerd in de Burgerlijke Stand vanaf 17 juni 1796, en algemeen verplicht vanaf 3 april 1798. Op 10 Nivôse van het jaar XIV (31 december1805) werd het systeem afgeschaft. Op 1 januari 1806 ging men opnieuw over op de Gregoriaanse kalender.
De revolutie had van Frankrijk een seculiere staat gemaakt die zich afzette tegen alles wat kerks was, de Gregoriaanse kalender inbegrepen.
De kalender was ook een uiting van een technocratische denkwijze die met het verleden wilde breken. Bij de decimaal verdeelde kalender behoorde sinds het decreet van 4 Frimaire van het jaar II (24 november1793) ook een nieuwe decimale urenindeling van de dag. Tien uren van ieder 100 minuten van elk honderd seconden zouden het dagritme moeten gaan bepalen. De week werd vervangen door de decade, een periode van 10 dagen. Dat betekende dat er nog maar een op tien dagen vrij was in plaats van een op zeven.
De Republikeinse kalender werd met terugwerkende kracht ingevoerd vanaf 22 september 1792. Deze datum is de eerste dag - de eerste vendémiaire - van de eerste maand van het jaar 1 van de Franse revolutionaire jaartelling. Dit eerste jaar liep natuurlijk ook door in 1793. De laatste dag van het eerste jaar is vervolgens 21 september 1793.
In de nieuwe kalender was het jaar opgedeeld in 12 maanden van 30 dagen plus 5 (of 6) aanvullende dagen aan het eind van het jaar. Deze laatste dagen zijn nodig om met het tropisch jaar (~365¼ dagen) in de pas te blijven. De namen van de maanden herinneren aan een kenmerk van het klimaat in Frankrijk. In de winter bijvoorbeeld was er nivôse, de sneeuwmaand.
Het verband met de traditionele Gregoriaanse kalender is hieronder bij benadering gegeven, waarbij opgemerkt moet worden dat er van jaar tot jaar enige kleine verschuivingen plaats konden vinden.
Herfstmaanden (uitgang -aire)
- Vendémiaire Wijnmaand (22 september ~ 21 oktober)
- Brumaire Mistmaand (22 oktober ~ 20 november)
- Frimaire Koudemaand (21 november ~ 20 december)
- Nivôse Sneeuwmaand (21 december ~ 19 januari)
- Pluviôse Regenmaand (20 januari ~ 18 februari)
- Ventôse Windmaand (19 februari ~ 20 maart)
- Germinal Kiemmaand (21 maart ~ 19 april)
- Floréal Bloemmaand (20 april ~ 19 mei)
- Prairial Weidemaand (20 mei ~ 18 juni)
- Messidor Oogstmaand (19 juni ~ 18 juli)
- Thermidor Hittemaand (19 juli ~ 17 augustus)
- Fructidor Fruitmaand (18 augustus ~ 16 september)
- De vijf of zes aanvullende dagen, of sansculottiden; behoren niet tot een maand (17 september ~ 21 september)
- Primidi
- Duodi
- Tridi
- Quartidi
- Quintidi
- Sextidi
- Septidi
- Octidi
- Nonidi
- Decadi, een vrije dag die de zondag moest vervangen.
(bron http://nl.wikipedia.org/)